برادر کوچکتر گلپا به دستور چه کسی نام خانوادگیاش را تغییر داد؟
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۳۵۵۵۰
آفتابنیوز :
«گلپا» صدای دهه ۳۰ بود؛ از وقتی اولین آوازش را با ساز نورعلی برومند و علیاصغر بهاری روی صفحه بزرگ ضبط کرد تا وقتی که مردم با صدایش در برنامه «گلها» انس گرفتند و «گلریز» صدای دهه ۶۰ و در واقع صدای انقلاب اسلامی بود. حالا «گلپا» رفته و صدای آخرین نسل خواننده «گلها» یی خاموش شده است. شاید تغییر نام خانوادگی محمد گلپایگانی به محمد گلریز باعث شود خیلیها ندانند که او برادر کوچکتر زندهیاد اکبر گلپایگانی معروف به «گلپا» است که البته با دو دیدگاه هنری متفاوت در یک خانواده هنرمند پرورش پیدا کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«گلپا» و «گلریز» فرزندان تعزیهخوان معروف
پدرشان به نام «مرشد حسین» معروف بود و سال ۱۳۶۲ درگذشت. حدود ۸۰ سال پیش مرشد حسین سمبُل آواز در ایران البته به صورت تعزیهخوانی، مداحی و مرثیهخوانی بود و یکی از مرثیهخوانان مهم تهران محسوب میشد. او همراه همیشگی مرحوم فلسفی بود. فلسفی منبر میرفت و مرشد حسین مداح بود.
اکبر گلپا درگذشت
مرشد حسین چند پسر داشت که همه آنها آوازخوان بودند. اکبر، عباس، محمود، ابوالقاسم و محمد که در سهراه شکوفه، خیابان صفا با هم زندگی میکردند. محمد گلریز درباره رابطه خانوادگیشان میگوید: «شب و نصف شب همه آواز میخواندند و کَل کَل هم داشتیم. اگر کسی گوشه یا مایهای را نمیتوانست درست اجرا کند، بقیه فوری وارد عمل میشدند و آن را میخواندند. یک شب حدود ساعت ۱۲ در زدند و دیدیم که همسایهها آمدهاند و داد و بیداد که چرا اینقدر سروصدا دارید و ما از دست آواز خواندن شما آسایش نداریم. جالب این که برخی دیگر از همسایهها آمدند و مقابل همسایههای معترض قرار گرفتند. این دسته دوم از همسایهها میگفتند ما از آواز خواندن این خانواده لذت میبریم و هر موقع که دوست داشته باشند، باید بخوانند.»
از شاگردی نورعلیخان برومند تا آوازخوانی حرفهای
نورعلیخان برومند که آن زمان موسیقیدان مطرح شهر بود به خانه مرشد حسین میآمد و به گلپا آموزش آواز میداد. محمد گلریز در آن زمان پشت در میایستاد تا آموزش نورعلیخان را یاد بگیرد. یک بار نورعلی برومند بیهوا در را باز میکند و او را که پشت در و در حال گوش دادن است، میبیند و به داخل کلاس میبرد.
در واقع گلریز و گلپا هر دو در مسیر آواز حرفهای ایرانی قدم برمیدارند، اما گلریز در حوزه سرود مطرح و گلپا به عنوان خواننده اصیل ایرانی بین مردم شناخته میشود.
گلپا و آواز ایرانی که او زنده کرد
محمد گلریز درباره برادر بزرگترش «گلپا» معتقد است: «گلپا پیش از انقلاب اسلامی میخواند و البته بعد از انقلاب هم خواند، اما کنسرتی نداشت. ایشان آواز را در ایران زنده و در آواز تحولی خاص ایجاد کرد و به شعر هویتی خاص داد. «گلپا» آواز را آهنگسازی میکرد. ما هفت دستگاه و پنج آواز در موسیقی ایرانی داریم. اگر به خوانندگان مختلف بگویید «سهگاه» بخوان، همه یک جور میخوانند. یعنی مانند علائم راهنمایی و رانندگی است و همه آن قوانین را رعایت میکنند. در حالی که آواز ابتکاری است. بیشتر خوانندگان خواندن آواز در دستگاه «سهگاه» را با درآمد آغاز میکنند در حالی که «گلپا» سهگاه را با مخالف آغاز کرد.»
مسیر آموزشی گلریز درست مانند گلپا بود، اما اوج فعالیتهای او درست برعکس برادرش پس از انقلاب اسلامی بود. او کارش را با آهنگ «سرود نیایش» از رضاقلی ملکی شروع کرد. سپس سرود «این بانگ آزادی» با شعر حمید سبزواری و آهنگ احمدعلی راغب را خواند. گلریز سپس سرودهایای شهید مطهر، رفتند یاران، خجسته باد این پیروزی،ای شهیدان خدایی نامتان پاینده باد را خواند. او آهنگ «دریغا» را با آهنگسازی محمد علی شکوهی را به مناسبت درگذشت امام خمینی (ره) اجرا کرد.
او که یکی از خوانندگان برتر دوران دفاع مقدس است، صدایش به عنوان میراث شفاهی ایران در سازمان میراث فرهنگی ثبت شدهاست.
چرا گلریز، نام خانوادگیاش را عوض کرد؟
محمد گلریز خودش درباره تغییر نام خانوادگی خود از گلپایگانی به گلریز میگوید: «من اولین خواننده گروه «شیدا» بودم. در دوران سربازی با محمدرضا لطفی آشنا شدم. بعد از سربازی هم با هم بودیم. من رفتم و دو سال شاگرد ادیب خوانساری شدم (۱۳۵۳) و بعد همکاری با گروه «شیدا» را آغاز کردم. وقتی میخواستیم، نخستین اجرای گروه «شیدا» را داشته باشیم. با محمدرضا لطفی نزد نورعلیخان برومند رفتیم تا از او اجازه بگیریم. برومند در آن دیدار از ما پرسید، چه میخواهید بخوانید؟ ما هم گفتیم آوازی در دستگاه «شور» انتخاب کردهایم. آقای لطفی تارش را برداشت و من هم خواندم تا به گوشهی «گلریز» رسیدیم. به اینجا که رسیدیم، استاد گفت نامت را «گلریز» میگذاری! این را به من امر کرد. داداشم حرفش را گوش نداده بود و من نمیخواستم خلاف امر استاد عمل کنم. از آن زمان نامم را «گلریز» گذاشتم.»
منبع: خبرگزاری ایسنامنبع: آفتاب
کلیدواژه: محمد گلریز اکبر گلپایگانی نام خانوادگی محمد گلریز نورعلی خان مرشد حسین همسایه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۳۵۵۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جایگاه ویژۀ دختران در اندیشه اسلامی
در اندیشه اسلام، دختران جایگاه ویژهای دارند. ارزش دختر در خانواده به عنوان یک عضو مهم و بیقیاس در ایجاد و حفظ تعادل و هماهنگی درون خانواده، بسیار بالاست. اسلام به زنان و دختران حقوق و مکانتی بلند میدهد که با توجه به ارزشهای دینی و اجتماعی، آنها را از لحاظ فردی و اجتماعی محترم میشمارد. آیههای قرآن کریم و روایات پیامبر اسلام (ص) بر اهمیت و تکریم دختران تأکید دارند.
گفتوگوی ما با خانم دنیا پورمند، دانش آموخته مدرسه علمیه اسلام شناسی حضرت زهرا(س) پیرامون این جایگاه والا در اندیشه اسلامی است.
فرزند دختر در کلام خدا
استاد پورمند با بیان اینکه در تحلیل قرآنی دختر هدیه خداوند به انسانهاست و انسانها میبایست از این نعمت خداوند و رحمت وی خشنود شوند، تامید میکند: در این بینش هیچ تفاوتی میان دختر و پسر از این جهت نیست و ناخرسندی از داشتن فرزند دختر یا پسر، کفران نعمت الهی و ناخرسندی از مشیت و موهبت اوست چرا که تمایز میان دختر و پسر، مخالف اندیشه دینی است و دختر و پسر بودن جنین، تابع قوانین جاری خداوند در آفرینش است. چنانچه خداوند در آیه 49 و 50 سوره شوری میفرماید «مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین از آن خداست. هر چه را بخواهد میآفریند، به هرکسی اراده کند دختر میبخشد به هرکس بخواهد پسر. یا اگر بخواهد پسر و دختر هر دو را به آنها میدهد و هر کس را بخواهد عقیم میگذارد، زیرا که او دانا و تواناست». بنابراین خداوند در این آیات فرزند دختر دادن به افراد را نشانهای از علم و قدرت خویش برمیشمرد که بیانگر نوعی احترام و ارزشگذاری به دختر نیز میتوان برشمرد. بههرحال دختردار شدن متکی بر مشیت الهی است.
ایشان به آیه 129 سوره بقره نیز اشاره کرده و میگوید: پیامبر(ص) برای تعلیم و تربیت و تزکیه آمده است. چنانکه قرآن کریم میفرماید «رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ» یعنی پروردگارا! پیامبری در میان آنها از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمی. مقاماتی همچون اسلام و ایمان و طاعت و راستگویی و شکیبایی، خداترسی، خویشتنداری و یاد خدا، برای دختران نیز قابلدستیابی است و طبیعی است که عمل صالح او نیز، رهاوردی دنیوی و اخروی خواهد داشت. همانطور که خداوند در آیه 97 سوره نحل وعده داده است «هرکس کار شایستهای انجام دهد خواه مرد باشد یا زن، درحالیکه مؤمن است بهطور مسلم او را حیات پاکیزهای میبخشیم و پاداش آنها را مطابق بهترین اعمالی که انجام میدادند، خواهیم داد»
دختر، گلی بهشتی
این پژوهشگر دینی در ادامه بیان میکند: در روایات نیز آثار و برکات دختران فراوان ذکر شده است و اهمیت ویژهای برای شخصیت و مقام دختر قائل شدهاند. یکی از ارمغانهای زیبای خاتمالانبیاء حضرت محمد(ص)، شخصیت دادن به دختر و زن میباشد و در روایات از او تعبیر به ریحانه یعنی شاخه گلی ظریف مینماید. سیره و اخلاق پیامبر اکرم(ص) این بود که هرگاه مژده ولادت دختری را به او میدادند میفرمود: شاخه گلی است و روزیاش با خداوند است. در روایات زیادی به این نکته مهم اشاره دارد که دختران و زنان از لحاظ روحی و از لحاظ جسمی خیلی ظریف و حساس هستند و باید مراقب آنها بود، همچنان که گلها بسیار ظریف و حساس هستند و طاقت هیچگونه خشونت را ندارند.
خانم پورمند به روایاتی اشاره کرده و توضیح میدهد: در مستدرک الوسایل از رسول الله(ص) داریم که «من کانت لَهُ اِبنهٌ واحدهٌ کانت خیراً لَه مِن الف حِجَّهٍ و اَلفِ عدوهٍ وَ اَلفِ بَدَنَهٍ وَ اَلفِ ضِیافَهٍ». در احادیث بسیاری به این نکته اشاره شده است که دختر خیر و حسنه و رحمت است و خداوند به خاطرش به انسان پاداش و ثواب فراوان میدهد. همچنین در بحارالانوار از رسول الله(ص) داریم که «خَیرُ اَولادکُم البَناتُ» یعنی بهترین فرزندان شما دختران هستند.
برکات دنیوی و اخروی دختر داشتن
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور میشود: در اسلام احترام به دختر بهعنوان یک ویژگی انسانی مورد توجه و تأکید قرارگرفته است. احترام به دختر میبایست بهگونهای باشد که در عمل خود را نشان دهد و ازاینروست که در آموزههای دینی این احترام به شکل عملی نشان داده شده است و تنها در حرف و شعار بسنده نمیشود. نتیجه رفتار پیامبر(ص) با دختران موجب شد تا مقام و موقعیت همسران فردا در عصر نبوی ارتقا پیدا کند، چراکه دختران امروز همسران فردا هستند. بنابراین مردان باید بدانند که دخترداری منبع خیری برای دنیا و آخرت آنهاست و دختران نیز به خود ببالند و از آن دسته دخترانی باشند که پیامبر گرامی(ص) درباره ایشان میفرمودند که چه خوب فرزندانی هستند دختران محجوب.
استاد پورمند در پایان با بیان ساحتهای رفتاری دختران و نقش مهمی که در حیات خانوادگی و تقویت و ارتقای ارتباطات خانوادگی دارند، میافزاید: وجود مهربانی و احترام در رفتار دختران با سایر اعضای خانواده میتواند به افزایش احساس محبت و ارتباط نزدیک در خانواده کمک کند. احترام به نظرات و احساسات دیگران نیز میتواند محیط خانوادگی را دوستانهتر و متعادلتر کند. افزون بر آن دخترانی که به وظایف خانوادگی و تکالیفشان در خانه پایبندند، میتوانند به پایداری و استقامت خانواده کمک کنند چرا که دختران نقشی بسیار مهم در حفظ و انتقال ارزشهای خانوادگی دارند. آنها میتوانند با رعایت ارزشهای فرهنگی و مذهبی خانواده، ارتباطات خانوادگی را تقویت کنند. دختران نقش مهمی در هماهنگی و تطبیق بین اعضای خانواده دارند. آنها میتوانند در حل اختلافات و ایجاد صلح و هماهنگی در خانواده نقش اساسی داشته باشند. آنها شکیبایی و توانایی در مدیریت احساسات داشته و با این ساختهای رفتاری که حکایت از توانایی دختران در تاثیرگذاری مثبت بر ارتباطات و فضای روانی خانواده دارند، میتوانند به تقویت و توسعه زندگی خانوادگی کمک کنند.
منبع: روزنامه قدس مریم احمدی شیروان